İstanbul Sözleşmesi
Fotoğraf: Cottonbro
İstanbul Sözleşmesi Nedir?
Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu ve 2011 yılında kabul edilen İstanbul Sözleşmesi, biyolojik veya hukuki, ailevi bağ olup olmadığına bakılmaksızın ev içi ve kadınlara yönelik her türlü şiddetin önlenmesiyle ilgili standartlar sunan ve Avrupa ülkelerini hukuki olarak bağlayan ilk belgedir.
Sözleşmenin Temel Amaçları
Kadınları her türlü şiddete karşı korumak ve kadına karşı aile içi şiddeti önlemek.
Kadına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınları güçlendirmek.
Kadına karşı ve aile içi şiddeti ortadan kaldırmak amacıyla uluslararası işbirliğini yaygınlaştırmak.
Sözleşmede Yer Alan Tanımlar
Kadına Karşı Şiddet
Kadınlara karşı yapılan herhangi bir insan hakları ihlali ve ayrımcılık, söz konusu eylemlerde bulunma tehdidi, zorlama veya özgürlüğün rastgele bir biçimde kısıtlanması da dahil olmak üzere, fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik zarar ve acı.
Aile İçi Şiddet
Eylemi gerçekleştiren, mağdurla aynı ikametgahı paylaşmakta olsun/olmasın, daha önce paylaşmış olsun/olmasın, aile içinde/ aile biriminde, mevcut/daha önceki eşler/birlikte yaşayan bireyler arasında meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik şiddet eylemleri.
Toplumsal Cinsiyet
Herhangi bir toplumun, kadınlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü sosyal anlamda oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler.
Kadınlara Karşı Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet
Bir kadına karşı, kadın olduğu için yöneltilen veya kadınları orantısız bir biçimde etkileyen şiddet.
Sözleşmeyi imzalayan devletler,
Cinsel taciz,
Taciz amaçlı takip,
Ev içi şiddet (fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik),
Tecavüz dahil cinsel şiddet,
Zorla evlendirme,
Kürtaja ve kısırlaştırmaya zorlama
ve benzeri davranışları suç olarak tanımlar ve hukuki cezalandırma uygulamak ile yükümlüdür.
Önemli Notlar
Sözleşme, silahlı çatışma dönemlerinde ve sonrasında devam eden şiddeti de yasaklar.
Toplumsal cinsiyeti tanımlayan ilk uluslararası belgedir.
Yalnızca taraf devletlerin vatandaşı olan kadınlar için değil, sığınmacı ve hukuki durumu ne olursa olsun göçmen kadınlar için de koruma sağlar.