Menstrüel Ürünler

Ders 101
Written By BEIJE Brand

Menstrüasyon

Menstrüasyon kelimesinin etimolojisine baktığımızda, Latince’de yılın 12 bölümünden biri olan “mensis,” yani ay kelimesinden türediğini görürüz. Mensis kelimesi, daha sonra; menstruum, menstrualis gibi değişimlerden geçerek, İngilizcedeki “menstrual” (Türkçedeki “menstrüel”) haline dönüşmüştür.

Menstrüasyon, rahmi olan bireylerin hemen her ay yaşadığı vajinal kanamalara verilen isimdir.

Eski Zamanlardaki Menstrüasyon Algısı

Menstrüasyonun, günümüzde birçok toplumda bir tabu olarak nitelendirilmesi eski zamanlara dayanır. Eski çağlarda da menstrüel kanamaları olan kişilere; “gizemli” ve “bilinmez” algısıyla yaklaşan toplumlar bulunmaktadır. 

Menstrüasyon, sağlığın önemli bir göstergesi olduğu ve tüm biyolojik cinsiyeti kadın olan bireyler tarafından yaşandığı için tarihçesi “kadın”ların var oluşuna dayanır. Yani ilk “kadın”dan itibaren menstrüasyondan bahsedilebilir.

Menstrüel Ürünler

Eski yıllarda yaşamış olan “kadın”ların kanama yoğunluklarının şu ankinden daha az olduğu tahmin edilmektedir. Yetersiz beslenme ise, kanama yoğunluğuna direkt olarak etki edebilen bir faktördür. Fakat kanamanın daha az olması, regl olan kişilerin menstrüel ürünlerden yoksun kaldıkları gerçeğini değiştirmemektedir.

Günümüzde kullanılan hijyenik ped, tampon, menstrüel kap gibi menstrüel hijyen ürünlerin tarihi, oldukça yakın bir geçmişe dayanır. Bu ürünlerin ortaya çıkışından önceki dönemlerde yaşayan bireyler; bu ürünlere alternatif oluşturabilecek farklı materyallerden yapılmış ürünler kullanmışlardır.

Menstrüel hijyen ürünlerinin olmadığı zamanlarda; regl olan bireyler kendilerini eve kapatarak ya da gün içinde birçok kez kıyafetlerini değiştirerek kanamalarını yönetmeyi denemişlerdir. 

Hijyenik Ped:

Hijyenik pedin tarihçesi; 10. yüzyıl Antik Yunanistan’a dayanır. Hijyenik pedlerin icadından önce bireyler; koyun postu, tavşan kürkü gibi farklı ürünler kullanarak kanama sürecini kolaylaştırmaya çalışmışlardır. 

Günümüzde kullandığımız pede en yakın örnek olarak kullanılan “ped” ise aslında menstrüasyon kategorisi için üretilmemiştir. Savaş sırasında yaralanan askerlerin kanamalarını durdurmak için, Fransız hemşireler tarafından tasarlanan pedler, şu an kullanılan materyallerin yerine ucuz ve emici olan odun hamuru bandajından yapılmıştır. Ticaretle ilgilenen üreticiler ise bu fikri satın alıp, 1888 yılında satışa sunmuştur.

Hijyenik Ped Nasıl Kullanılır?

Günümüzde birçok farklı markanın birçok farklı materyalden üretilen ve farklı boyutlarda olan pedleri bulunmaktadır. Pedler; günlük, normal, gece gibi kategorilere ayrılır. 

Pedler, daha hijyenik şekilde kullanabilmen ve yanında taşıyabilmen için, paketlerin içinde sunulurlar. Günlük pedlerin arka tarafında küçük ve yapışkan bir bant bulunurken, normal ya da uzun pedlerde ise kanatların bir araya gelmesi için küçük bir yapışkan bant daha bulunur. Ped kullanım adımlarını şöyle özetleyebiliriz: 

  • Ön yüzeyindeki bandı çıkar. 

  • Varsa, pedin iki yanında bulunan kanatlar çamaşırının etrafına yapıştırarak, pedin kaymamasını ve daha iyi yapışmasını sağla (Eğer günlük ped kullanmak istiyorsan, sadece arka tarafta bulunan bandı çıkarman yeterlidir.) 

  • Bir sonraki işlem arka taraftaki bandı çıkarmak. Uzun pedlerin arka tarafları daha geniştir. Çamaşırına pedi takarken buna dikkat etmeyi unutma. Pedi ortalayarak çamaşırına yapıştır. Kanatları çamaşırının altına doğru kıvırıp ve düzgünce yapıştıklarından emin olarak, pedini kullanıma hazır hale getirebilirsin.

Tampon:

Tampon, vajinaya kolay yerleştirilebilecek ve regl dönemlerinde kan akışını emecek şekilde tasarlanmış, genellikle sentetik polietilen liften üretilen menstrüel hijyen ürünüdür. Vajinanın içine yerleştirilerek, akan kanı emip, kendi bünyesinde toplar.

Tamponun ilk ortaya çıkışıyla ilgili net bir tarih verilemese de antik Roma’da regl olan bireylerin kendilerine yünden, Japonya’da ise kağıttan tampon yaptıkları söylenir. Yün, kanı bir noktaya kadar emebilse de Japonların kullandığı kağıt tamponların, günde 10-12 kez değiştirildiğine dair bilgiler bulunmaktadır. 

Şu anki tampon tasarımının ilk örneği ise 18. yüzyılda Avrupa’da görülmüştür. Ancak bu ürünler de tamponların günümüzdeki  kullanılış amaçlarından farklı bir amaca hizmet etmiştir. 19. yüzyıl başlarında tamponlar, menstrüel kanamalar için değil, oluşabilecek jinekolojik enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır ve reçeteyle satılıp, hemşireler tarafından dikilirdi.

Günümüzde kullanılan tampona en yakın tampon ise 1931 yılında Colaradolu doktor Earl Haas tarafından geliştirilmiştir. Bireylerin kullanırken rahat edemediği kalın pedler yerine, tek kullanımlık tamponlar bu şekilde ortaya çıkmıştır. Earl Haas’ın bu girişiminden sonra, bu tasarım geliştirmeye devam edilmiştir. 

1933 yılında Haas, tampon tasarımının patentini alır ve bir süre sonra, Gertrude Tendrich isminde bir iş insanı bu patenti ondan satın alır. Evde tampon dikmeye başlayan Tendrich, bir süre sonra Tampax isimli markayı kurar.

Tampon Nasıl Kullanılır?

Tampon’u rahat hissettiğin bir pozisyonda (oturarak ya da ayakta) yerleştirebilirsin:

  • Rahat hissettiğin pozisyonu alıp, bacaklarını genişçe aç. 

  • Tamponu tutmadığın elinle, vulvanın iki tarafında yer alan dudak kısımlarını hafifçe ayır. Bu aşamada işaret ve orta parmağını kullanabilirsin. 

  • Yerleştirme aşamasına geçmeden önce; tamponun vajinaya gireceği yönü dikkate alarak, baş ve orta parmağını kullanarak tamponu tutmalı, işaret parmağını da iplik kısmına koymalısın. 

  • Tamponu vajinanın ağız kısmına yerleştirdikten sonra, işaret parmağının neredeyse tamamı vajinaya girene kadar tamponu itmelisin. Bu aşama tamamlandıktan sonra, sadece iplik dışarıda kalmış olmalı. 

  • Yerleştirme sonrası ayağa kalktığında rahat hissediyorsan, işlem tamam! Rahat hissetmiyorsan, tekrar tercih ettiğin pozisyonu alıp, tamponu daha derine itebilirsin.

Menstrüel Kap:

Menstrüel kaplar, kullanım şekilleri itibariyle tamponları andırırlar. Görünüş olarak ise huniye benzerler. Bu yüzden, vajinanın içine yerleştirme işleminde sana kolaylık sağlayacak belirli katlama şekilleri vardır. Tıpkı tamponda olduğu gibi, kaplar da vajinanın içine yerleştirilir. Tampondan farkları ise, kanı emmek  yerine, içinde biriktirecek şekilde tasarlanmış olmalarıdır. 

Kaplar; kullan-at bir ürün olmadıkları için, temizlikleri tampon ve pedden biraz daha farklıdır. Kabı kullanmadan önce kaynar suyun içinde 5 dakika sterilize etmen gerekir. Bu yüzden dışarıdayken temizliği, tampon ve  pedden biraz daha zahmetli olabilir. Kapların 8-12 saat aralığında çıkarılması gerekir. İlk defa kap kullanıyorsan, işleyişini kavrayabilmen için belirtilen saat aralığından daha sık çıkarman, kullanım şeklini daha iyi anlamana yardımcı olabilir. Kapları önerilere uygun bir şekilde, 6 aydan 10 yıla kadar kullanabilirsin. 

Menstrüel kap, kullanım yaygınlığı açısından ped ve tampondan sonra geliyor gibi görünse de aslında tarihçesi, tampona yaklaşık 10 yıl kadar yakın bir zamandan gelir.

19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında; bireyler menstrüasyon dönemlerini yönetmek için kap kullanmaya başlarlar. Ancak günümüzdeki kaplarda kullanılan medikal silikon yerine, o dönemde materyal olarak metal tercih ediliyordu.

1930 yılında ise günümüzde kullandığımız tampona benzeyen birkaç ürünün patenti alınmıştır. 1937 yılında ise Leona Chalmers tarafından kauçuktan yapılan kaplar patentlenmiştir. 

Menstrüel Kap Nasıl Kullanılır?

Ellerinin sterilize olduğuna emin olduktan sonra, kabı ayakta, bir ayak havada, oturma ya da çömelme pozisyonlarında yerleştirebilirsin: 

  • En rahat hissettiğin pozisyonu tercih etmelisin. Menstrüel kabın birçok katlama şekli bulunur. Bu şekillerden birine göre katlayarak vajinanın içine doğru it. 

  • BEIJE Kap’ın tamamını vajinaya yerleştikten sonra herhangi bir açıklık kalıp kalmadığını kontrol etmek için kabın alt tarafını parmak ucunla kontrol et. 

  • Kabın yuvarlak veya oval olduğunu hissettiğinden emin ol; yeterince iyi yerleşmediğini hissedersen, hafifçe oynatarak uygun formu almasını sağla. 

  • Yerleştiğinden emin olduktan sonra, kabın altındaki çıkıntıyı hafifçe çek. Az miktarda direnç hissetmen gerekir: Bu, kabın vakumlanmış şekilde yerleştiğini gösterir.

 
 
 
BEIJE Brand
Previous

Aile İçi ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet 101
Next

Toplumsal Cinsiyet 101