İlkbahar: Harekete Davet
İlkbahar, beraberinde yaratıcılık potansiyeliyle dolup taşan, nazik ama ısrarlı bir gücü de getirir. Bu güç ise yeniden doğma, kendi 'doğamız'la yeniden bağ kurma ve daha çok "kendimiz gibi" olma yolunda bize rehberlik edebilir. Tıpkı doğanın yaptığı gibi, biz de bu mevsimde belirli bir hedefe doğru kararlı adımlarla, çevikçe, ama yeniliklere ve gelişmeye açık olarak ilerleyebiliriz.
Kış uykusundan uyandığımız, silkinip esnediğimiz ve yavaş yavaş başımızı camdan dışarıya ve güneşe doğru uzattığımız bu günlerde, kendi iyiliğimiz için belirleyebileceğimiz en iyi hedeflerden biri, sağlıklı ve dinç kalabilmek için aktif kalmaya özen göstermek olabilir. Bu mevsimde en sık karşılaşabileceğimiz fiziksel rahatsızlıklar arasında kas ağrıları/gerginlikleri, siyatik, baş ağrısı ve migren, genel sinirlilik durumları, görme bozuklukları, menstrüel düzensizlik, sindirim bozuklukları ve yüksek tansiyon yer alır.
Kalıtsal olmadığı ve gizlenmiş başka bir hastalığın belirtileri olmadığı sürece, bu rahatsızlıkların büyük bir kısmının önüne geçmek için en etkili yöntemlerden biri de hareketli bir hayat sürdürmek ve düzenli olarak egzersiz yapmaktır. Seninle gözünü korkutmayacağını düşündüğümüz; pandemi koşullarına rağmen rahatlıkla (ve düzenli bir şekilde) yapabileceğin ve hatta belki keyif bile alabileceğin 3 öneri paylaşalım istedik!
YÜRÜYÜŞ
Belki de en basit hareketli kalma tekniği olan yürüyüş, (özellikle "egzersiz" fikrine bir türlü ısınamayanlarımız için) aslında tam da bu yüzden ilk tercihimiz olabilir. Yürüyüşün fiziksel ve zihinsel faydalarını şöyle özetleyebiliriz:
Yüksek kan basıncını düşürür; kalp-damar hastalıkları riskini azaltır,
Tip 2 diyabet hastalığına yakalanma riskini azaltır,
Depresyon ve kaygı bozukluğu semptomlarını hafifletebilir,
Bilişsel fonksiyonların (düşünme, anlama, hatırlama, vb) güçlenmesine katkı sağlar,
Uyku kalitesini artırır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)'nün yetişkinler için genel önerisi, haftanın 5 günü en az 30dk orta şiddette fiziksel aktivitedir. Fiziksel aktivitenin zorluk derecesinin belirlenmesi içinse konuşma testi önerilmektedir: Orta şiddette bir aktivite yaparken konuşulabilir, ancak şarkı söylenemez. Yüksek şiddetli bir aktivitede ise nefes almadan birkaç kelimeden fazlası söylenemez. Adım ölçer kullanan ve günlük hareketlilik seviyeleri hakkında fikir sahibi olmak isteyenler içinse durumu şöyle özetleyebiliriz:
2,500 - 4,999 adım —> Çok düşük hareketlilk
7,500 - 9,999 adım —> Orta derece hareketlilik
10,000 - 12,499 adım —> Yüksek hareketlilik
"Yürüyüş yaparken bile canım sıkılıyor" diyenlere de müzik eşliğinde (örneğin bizim hazırladığımız bu çalma listesi) veya bir arkadaşlarıyla (sosyal mesafeyi koruyarak ve) sohbet ederek yürümelerini öneriyoruz!
ESNEME
İlkbaharın beraberinde getirebileceği kas ağrıları ve gerginliklerine karşı en iyi önlem ve/veya azaltma yöntemleri arasında esneme egzersizleri gelir. Qi Gong, yoga ve genel esneme hareketleri ise hem keyifli, hem de etkili esneme pratiklerinin önde gelenlerindendir.
Qi Gong (Çigong): Qi Gong, 5000 yıllık bir geçmişi olan, oldukça kapsamlı bir sağlık ve zindelik çalışması olarak özetlenebilir. Qi, "yaşam enerjisi", Gong ise "bir şey üzerinde uzun süre çalışarak, onu geliştirmek/ustalaşmak" anlamına gelir. Yani Qi Gong'un kelime anlamı, hayat enerjisini yönlendirmede ustalaşmak olarak açıklanabilir. Hareket, nefes ve meditasyonu birbirine bağlayan bir takım egzersizlerden oluşan Qi Gong, bedeni, duyguları, zihni ve bilinci aynı hizada toparlar.
Yoga: Instagram sayfamızda da sık sık yer verdiğimiz konulardan biri olan yoga; fiziksel duruşları (asana), nefes kontrolünü ve meditasyonu bir araya getiren bir pratiktir. Farklı hedeflerle, farklı amaçlar için, farklı yoga türleri mevcuttur. Sıkı yoga pratiği olan (ve hatta aramızda yoga eğitmeni de bulunan!) bir ekip olarak; yoga deneyimi/pratiği olmayan okurlarımızın, başlangıçta mutlaka bir eğitmen gözetiminde başlamasını önermekle birlikte, tecrübeli yogilerin sabitlenmiş Instagram hikayelerimiz üzerinden, Hara Yoga ile birlikte hazırladığımız Menstrüel Yoga serimizi takip etmelerini önerebiliriz! :)
Genel esneme egzersizleri: Esneme egzersizleri, genellikle koşu, yüzme, vb yüksek tempolu aktivitelere başlamadan önce, sakatlık riskini azaltmak için yapılır. Ancak kas ağrılarını hafifletmek, stres seviyelerini azaltmak ve/veya vücudun belirli bir bölgesindeki kasları kuvvetlendirmek için, tek başlarına da uygulanabilirler.
DANS
Ekipçe favori egzersizimiz olan dans; hem eğlenceli, hem de kısa sürede oldukça büyük etki yaratabilme potansiyeline sahiptir! İster odanda pijamalarınla, ister bir arkadaşınla FaceTime üzerinden, hatta istersen banyoda (ama suyu gereksiz yere akıtmamaya dikkat ederek!) yapabileceğin düzenli dans partileriyle kalp ve akciğer kondisyonunu kuvvetlendirebilir, kaslarını güçlendirebilir, kilonu sağlıklı bir seviyede kontrol altında tutabilir, koordinasyonunu, denge ve mekansal farkındalığını geliştirebilir; genel olarak fiziksel ve ruhsal sağlığına büyük bir iyilik yapabilirsin.
Eğer dans partin için müzik önerilerine ihtiyacın olursa, bizim hazırladığımız bu çalma listesine kulak verebilirsin! ;)
Kaynakça
Elson M. Haas, Staying Healthy With The Seasons. 1981.
https://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/pacific_pa_guidelines.pdf
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/in-depth/10000-steps/art-20317391
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/in-depth/walking/art-20046261
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/walking-for-good-health
https://www.health.harvard.edu/heart-health/step-up-your-walking-game